Als ik de statistieken mag geloven is onze levensverwachting nog nooit zo hoog geweest. Er zijn zelfs scenario’s opgesteld waarin wordt aangeven dat een groot deel van onze huidige generatie, onze kinderen en kleinkinderen, ouder kunnen worden dan 100 jaar. Maar is dit wel waar? Ik heb een paar feitjes onderzocht die daarin wat meer klaarheid kunnen brengen.
Onze huidige levensverwachting ligt rond de 81 jaar (mannen 80 jaar en vrouwen 82 jaar) Maar rond 1850 lag de levensverwachting aanzienlijk lager, namelijk gemiddeld 37 jaar. Klopt het dan toch dat we statistisch gezien alsmaar ouder worden? Nee want je moet ook naar de oorzaken kijken voordat je conclusies kunt trekken. Er was tot aan het begin van de 20e eeuw sprake van een hoge kindersterfte. De kans dat een zuigeling zou overleven was nauwelijks 40 procent. De volksgezondheid was daar debet aan. De 19e eeuw lijkt zo romantisch, met prachtige grachten en stijlvolle patriciërshuizen, maar in werkelijkheid waren de stadsgrachten open riolen die verschrikkelijk stonken en de grote steden herbergde een omvangrijke ‘’onderwereld’’ van krotwoningen waarin grote gezinnen hutjemutje leefden. Het gebruik van zeep in de gezondheidszorg werd pas eind 19e eeuw gemeengoed en pas begin 20e eeuw werd er een begin gemaakt met de aanleg van een gesloten rioleringsstelsel, een systeem wat we nu nog steeds kennen. Echter als eenmaal de kwetsbare zuigelingenperiode werd overleefd, kon je opgroeien als een sterk mens. En dan konden de mensen uit de periode rond 1850 nog behoorlijk oud worden. Want als de kindersterfte vergelijkbaar wordt gemaakt maakt met de situatie van nu, dan blijkt dat de gemiddelde leeftijd waarop de mensen rond 1850 stierven 75 jaar te zijn. Dat betekent dat onze huidige levensverwachting na ruim anderhalve eeuw slechts met 6 jaar is toegenomen. Dat is niet erg spectaculair te noemen. Toch schotelen politici en pensioenfondsen ons een ander verhaal voor en leggen de lat voor de pensioengrens steeds hoger. Als statistiek eenzijdig en niet van uit verschillende invalshoeken wordt geïnterpreteerd krijg je grove leugens voorgeschoteld. En dit beperkt zich niet alleen tot dit thema.
Meer informatie kunt u vinden in de boeken:
- ‘Keerpunten in bewustwording’, uitgeverij Magister (ISBN 978.94.92079.25.1 papieren uitgave; ISBN 978.94.92079.26.8 e-boek) van Aad Orgelist
- ‘Is de aarde een slavenplaneet’ (ISBN 9789461 533883, Uitgeverij Aspekt) van Aad Orgelist